Cerkiew w Smolniku nad Sanem

Cerkiew w Smolniku nad Sanem pod wezwaniem świętego Michała Archanioła dziś funkcjonuje jako kościół rzymskokatolicki. Jak wiele cerkwi z terenu Bieszczadów oraz Beskidu Niskiego, dawniej wykorzystywana była zgodnie z jej przeznaczeniem, a więc była cerkwią greckokatolicką. Po wydarzeniach z lat 40. i 50. XX wieku, a więc po przesiedleniu Bojków, ortodoksów już na tych terenach nie było, dlatego też świątynię wykorzystało inne niż dotąd wyznanie.    

Smolnik poszczycić może się tym, że cerkiew została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to jedna z trzech zaledwie cerkwi bojkowskich, znajdujących się na terenie naszego kraju. Dwie pozostałe znaleźć można w Liskowatem i w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (przeniesiona została tam z Grąziowej). Budowla nie ma tak wysokich kopuł jak inne cerkwie, nie posiada też bani – dachy namiotowe zakończone są jedynie cebulkami. Jest raczej przysadzista, o wyraźnej trójdzielnej kompozycji, z czego największa rozmiarowo (pod względem szerokości) jest część nawowa. Wewnątrz uwagę zwracają przede wszystkim żyrandole wykonane z poroży, można powiedzieć, że to jedna z najbardziej charakterystycznych rzeczy cerkwi, choć oczywiście nie ze względu na poroże została ona wpisana na listę UNESCO. Na uwagę zachowują polichromie pochodzące z XVIII wieku. Poza tym niewiele pozostało po dawnej cerkwi. Najbardziej wartościowe ikony, pochodzące z XVI wieku, w ilości sztuk sześciu, zostały przeniesione częściowo do muzeum w Łańcucie oraz we Lwowie. Sama wartość budynku jest jednak ogromna, głównie właśnie ze względów architektonicznych.

Cerkiew św. Michała Archanioła zwiedzać można bądź to bezpośrednio przed albo po mszy świętej, co jest stosunkowo najłatwiejsze, bądź po skontaktowaniu się z osobą opiekującą się tym przybytkiem. Jeśli to tylko możliwe, do cerkwi udaje się wejść, po uprzednim umówieniu na zwiedzanie.